Elektrik Çarpmalarında İlkyardım Nasıl Yapılmalıdır?
Elektrik tellerine temas halinde yerde yatarken bulunan kişideelektrik çarpması düşünülmelidir. Bazen kazazede bayılmadan önce kablodan ayrılmayı başarmış olabilir. Yapılması gereken ilkyardım 3 aşamaya ayrılabilir:
1 - Ortamın güvenli hale getirilmesi:
Olay yerine ilk gelen kişiler için öncelikdaha fazla kişinin akım ile temas etmesine engel olacak tedbirleri alarak çevre güvenliğini sağlamak olmalıdır. Daha sonra ise şalterden veya sigortadan elektrik akımı kesilmeli
bu yapılamıyorsa elektrik kaynağı ile kazazedenin teması iletken olmayan (yalıtkan) bir cisim kullanılarak kesilmelidir.
Örneğin; tahta bir kutuplastik veya dokuma pas-pas
telefon rehberi veya kalın bir gazete yığını gibi kuru
yalıtkan nesneler üzerinde durarak yer ile temas etmeden bir süpürge
tahta sandalye veya tabureyle
kazazedenin elektrikle temas halindeki uzvunu elektrik kaynağı olan nesneden veya duruma göre
kaynağı kazazededen ayırmaya çalışılmalıdır. Ya da kazazede
ayaklarına veya kollarının altından gövdesine dolanacak bir ip yardımıyla
hiç temasta bulunmadan çekerek elektrik akımından uzaklaştırılabilir. Mutlak mecburiyet halinde ise kazazede kuru ve bol elbisesinden tutulup çekilerek uzaklaştırılabilir. Ancak bu son bir çare olarak yapılmalıdır.
Elektrik akımının kesilmiş olduğundan mutlak emin olunmadan kazazedenin vücuduna temas edilmemeli ve iletken zemine veya malzemeye basılmamalıdır.
Kesinlikle nemli ve ıslak cisimler veya ****lik bir aletle elektrik kaynağını uzaklaştırmaya çalışmamalıdır.
Akım kesilmeden kazazedenin ve akımın bulunduğu bölgeye yaklaşılmamalıdır. Bu konuda TEDAŞ yada İtfaiye yetkililerinden yardım istenmelidir.
Yüksek voltaj nedeniyle meydana gelen kazalarda ise mutlaka akım kesilmelidir. Resmi yetkililerden elektrik akımının kesildiğini ve gerekiyorsaizole edildiğini öğrenmeden kazazedeye yaklaşılmamalıdır.
En az 18-20 metrelik bir güvenlik mesafesi aşılmamalı ve çevredekiler de yaklaştırılmamalıdır. Bu hususözellikle tren ve tramvay elektrik hatlarındaki hasarlarda hayati önem taşır.
Yaralanmalar için Acil yardım (112)
Elektrik akımının kesilmesi için Elektrik Arıza (186)
Kurtarma yapılması gerekiyorsa İtfaiye (110) servisleri aranmalıdır.
2 - Kazazedenin hayati fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve kalp-solunumun yeniden canlandırılması:
Akımından uzaklaştırılmış kazazedenin öncelikle bilinç durumu değerlendirilirvücudunu sıkan kemer
kravat vb çıkarılır veya gevşetilir.
Bilinç kapalı ise ağız içi kontrol edilir. Kazazedenin ağzında takma dişyabancı cisim varsa çıkarılmalıdır.
Daha sonra solunumu kontrol edilipdurmuş ise derhal suni solunuma başlanmalıdır
ardından dolaşım kontrolü yapılmalıdır
kalp durmuş ise en kısa sürede dış kalp masajına başlanmalıdır (NOT: Bu müdahalelerin uygulamalı ilkyardım eğitimi almamış kişiler tarafından yapılması sakıncalıdır).
Temel yaşam desteği; solunum ve dolaşım tekrar başlayıncayasağlık görevlileri gelinceye veya yorgunluktan tükeninceye kadar devam ettirilmelidir.
Solunum ve dolaşımı var şuuru kapalı ise sabit yan yatış pozisyonu verilmelidir.
3 - Elektrik yanıkları ve düşmelere bağlı yaralanmalarda yapılacak ilkyardım:
Muhtemel bir kafa veya boyun yaralanması varsaomuriliğin korunması için hastanın hareket ettirilmemesi için azami gayret gösterilmelidir.
Daha ileri bir yaralanmayı önlemek için hastanın yanan giysisiayakkabıları ve kemeri çıkartılmalıdır.
Vücuduna yapışmış durumda bulunan giysiler çıkartılmamalıdır
Yanık bölgesinde bilezikkünye
yüzük varsa kesilerek çıkarılmalıdır
Yanık üzerine yoğurtsalça
diş macunu sürülmemelidir
Hastayı zaman kaybetmeden hastaneye ***ürülmelidir
Yanık yerine asla yağkrem
diş macunu
kolonya
pudra gibi maddeler uygulanmamalıdır
Temiz bir sargı beziyle yanık yerinin üstü tam olarak kapatılmalıdır
Korunma
Elektrik kazalarının oluş nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir:
İşyerlerinde elektrik kazalarından korunmak için şu hususlara uyulması gerekir :
- Elektrik enerjisi hakkında yeterli bilgiye sahip olmamak
- Elektrik devresinde yeterli yalıtımın olamaması
ya da dış etkenlerle zamanla yalıtma özelliğini kaybetmesi
- Elektrik işlerinde çalışanların kendilerine aşırı güvenmesi
risk alması
- Elektrik işlerinde çalışanların işlerini benimsememesi
- Acelecilik ve dikkatsizlik
- Görevi dışında bilgisi olmadığı halde olaya müdahale etmek
- İş disiplinine uymama
- Koruyucuların kullanılmaması
- Üretimde kaliteli malzeme kullanılmaması
- Gerekli periyodik muayenelerin zamanında yapılmaması
Uzman kişiler tarafından elektrikli ve elektronik ev aletleri belirli aralıklarla kontrol edilmeli periyodik bakımları yapılmalıdır.
- Mecbur kalmadıkça enerji altında çalışmayınız. Elektrik devresinde çalışmaya başlamadan önce enerjiyi kesiniz. Siz çalışırken sizden habersiz enerji verilmemesi için tüm tedbirleri alınız.
- Enerji altında çalışma mecburiyeti varsa
- Kauçuk veya lastik ayakkabı giyiniz. Ayakkabılarınızın ıslak olmamasına dikkat ediniz.
- Sadece sağ elinizi kullanarak çalışınız.
- Tüm dikkatinizi işinize veriniz.
- Elektrik kazalarında vakit kaybetmeden yetkili kişiye haber veriniz.
- Elektrik devresi çalışırken duman
yanık kokusu gibi anormal bir değişiklik hissederseniz derhal enerjiyi kesiniz.
Elektrik kablo ve prizleri çocuklardan uzak tutulmalısigortalar normal dirençte bağlanmalı
ev araçları tamir amacıyla açılmamalı
insanlar elektrik ve tehlikeleri konusunda uyarılmalı bilgilendirilmelidir.
Çocukların elektrik yanıklarından korunması için; prizlerin kapaklı olmasıçocuk uyanıkken ütü yapılmaması
kordonların açıkta bırakılmaması
çamaşır makinesi
buzdolabı gibi cihazların topraklı prizde çalıştırılması
banyoya çocukların yalnız girmemesi ve su ısıtıcılarının çocukların ulaşabileceği yerde olmaması gibi önlemler alınmalıdır.
Tüm elektrikli ev aletlerini sudan uzak tutmak çok önemlidir. Elektrikli bir cihaza dokunurken ellerin ıslak olmadığından emin olunmalıdır. Vücudunun herhangi bir yeri ile elektrik iletkenine temas halinde olan bir kişitoprağa veya suya aynı anda temas edecek olursa
vücut
elektrik için çok ideal bir iletim yolu haline gelir. Böyle bir durumda elektrik
vücut üzerinden toprağa akacaktır. Bu sebeple elektrikli aletleri sudan uzak tutmak gereklidir. Elektrikli bir alete dokunmadan önce ellerin kuru olması ve sudan uzak yerde durulması önemlidir.
Diğer bir önemli nokta daelektrik yüzünden çıkan yangınlarda su yerine yangın söndürücü kullanmaktır.
Ayrıca mevcut şebekeye eklenecek konutlarda ve işyerlerindetoprak kaçak akım koruma cihazları kullanılarak oluşabilecek olumsuz bir durum engellenebilir.
Güç hatlarında çalışanların yalıtkan botlarsert şapkalar
plastik eldivenler ve özel yalıtımlı aletler kullanması gereklidir.